Hoạt chất: Citicolin

Tên chung quốc tế: Citicoline

Mã ATC: N06BX06

Dược lý và cơ chế tác dụng:

Citicolin có tác dụng kích thích sinh tổng hợp các phospholipid trên màng tế bào thần kinh, chống tổn thương não, tăng cường chức năng dẫn truyền thần kinh. Tăng tưới máu lên não, tăng  tiêu thụ oxy não thông qua các cơ chế:

-       Citicolin đóng vai trò là tiền chất trong qúa trình sinh tổng hợp các phospholipid trên màng tế bào thần kinh: dưới xúc tác của enzym cholin phosphotranferase, citicolin kết hợp với diacylglycerol tạo thành phosphatidylcholin.

-       Citicolin ngoại sinh đóng góp đáng kể vào hệ thống dự trữ cholin, chất cần thiết cho sự tổng hợp acetylcholin của não bộ. Khi nhu cầu Acetylcholin tăng cao hoặc nguồn dự trữ cholin không đủ, các phospholipid của màng tế bào não có thể bị chuyển hóa để cung cấp cholin, dẫn đến những tổn hại cho màng tế bào thần kinh. Với vai trò là cung cấp nguồn cholin, đồng thời là tiền chất để sản xuất các phospholipid, citicolin giúp ngăn ngừa và hồi phục màng tế bào thần kinh.

-       Citicolin tăng cường chức năng dẫn truyền thần kinh thông qua sự tăng phóng thích norepinephrin, dopamin và serotonin.

Citicolin được dung nạp tốt, qua được hàng rào máu não và tới hệ thần kinh trung ương. Thuốc được chuyển hóa qua gan, thải trừ qua hệ hô hấp dưới dạng CO₂ và thải trừ qua nước tiểu. Thời gian bán thải là 56 giờ dưới dạng CO₂ và 71 giờ qua nước tiểu.

Lưu ý:

1/ Ngày 13/11/2017, Cục Quản lý Dược - Bộ Y tế đã có Công văn số 18583/QLD-ĐK về việc cập nhật thông tin hướng dẫn sử dụng đối với thuốc Citicolin dùng đường tiêm kèm theo phụ lục các nội dung thay đổi/ bổ sung đối với thuốc chứa Citicolin dùng đường tiêm như sau:

Chỉ định

-       Giai đoạn cấp của chấn thương sọ não kèm rối loạn tri giác ở người lớn.

Liều dùng và cách dùng

-       Liều lượng trung bình 500-750 mg trong 24 giờ.

-       Thuốc được dùng qua đường tiêm bắp hoặc tiêm truyền tĩnh mạch. Tuy nhiên đường tiêm truyền tĩnh mạch được ưu tiên sử dụng hơn so với đường tiêm bắp.

-       Trong trường hợp tiêm tĩnh mạch, tốc độ tiêm phải chậm (3-5 phút tùy thuộc liều).

-       Trong trường hợp truyền tĩnh mạch, tốc độ truyền phải từ 40 - 60 giọt/phút.

Cảnh báo và thận trọng

-       Trong trường hợp chảy máu nội sọ xuất hiện đột ngột và dai dẳng, liều khuyến cáo không vượt quá 1000 mg mỗi ngày và cần truyền với tốc độ truyền rất chậm (30 giọt/phút).

Tác dụng không mong muốn

-       Đã có báo cáo về hiện tượng kích thích có hồi phục.

2/ Thực hiện công văn số 5791/BHXH-DVT ngày 26/12/2017 Bảo hiểm xã hội Việt Nam về việc hướng dẫn thanh toán Citicolin dùng đường tiêm. Khoa Dược thông báo cơ quan BHXH thực hiện thanh toán thuốc Citicolin dùng đường tiêm theo chế độ BHYT đúng chỉ định:

“Giai đoạn cấp của chấn thương sọ não kèm rối loạn tri giác ở người lớn” 

Vậy Khoa Dược thông báo để các khoa, phòng, trung tâm được biết và thực hiện.