Bệnh loạn trương lực là bệnh rối loạn vận động của hệ thần kinh, với biểu hiện co cơ liên tục hoặc lặp đi lặp lại ngoài ý muốn, tạo tư thế bất thường của một vùng hay nhiều vùng khác nhau của cơ thể. Tỷ lệ mắc loạn trương lực khoảng 1/2000 dân. Nguyên nhân gây bệnh hiện nay vẫn chưa được làm rõ. Tuy nhiên, các nghiên cứu đã chỉ ra sự liên quan đến các vấn đề về di truyền, tâm lý, sự tác động của môi trường xung quanh hoặc việc lạm dụng thuốc. Hiện nay, bệnh vẫn chưa có biện pháp điều trị dứt điểm mà chỉ có thể ức chế quá trình diễn biến bệnh bằng cách sử dụng thuốc hoặc can thiệp phẫu thuật.
Vừa qua Khoa Thần kinh – Đột quỵ, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Thanh Hóa mới tiếp nhận điều trị cho nữ bệnh nhân 34 tuổi bị rối loạn trương lực cơ.
Bệnh nhân là Quách Thị H. (Thọ Bình, Triệu Sơn) nhập viện trong tình trạng đầu, cổ luôn ở tư thế xoay phải và ngửa bất thường, gây hạn chế vận động và đi lại rất khó khăn, ảnh hưởng nặng nề đến sinh hoạt, làm việc. Bên cạnh đó, việc này cũng ảnh hưởng lớn đến tinh thần của người bệnh do bệnh nhân luôn có cảm giác ngại giao tiếp với mọi người, lo lắng về tình trạng bệnh đã kéo dài 5 tháng nay. Qua thăm khám và làm các xét nghiệm cần thiết, bệnh nhân được chẩn đoán: Loạn trương lực cơ cổ mức độ nặng với thang điểm TWSTRS 64,25 điểm. Sau khi hội chẩn, các bác sĩ đã chỉ định phương pháp tốt nhất cho bệnh nhân là tiêm Botulinum toxin A. Các bác sĩ đã tiến hành tiêm thuốc dưới hướng dẫn của máy siêu âm (làm tăng mức độ chính xác của điều trị). Sau 1 tháng, ghi nhận tình trạng trương lực cơ cổ của bệnh nhân đã cải thiện 70%, bệnh nhân có thể vận động, thao tác sinh hoạt cá nhân dễ dàng hơn và quay trở lại với công việc. Bệnh nhân tiếp tục được hẹn tái khám để đánh giá hiệu quả điều trị.
Bênh nhân là Quách Thị H. trước khi điều trị
BSCKII. Nguyễn Hoàng Sâm – Trưởng khoa Thần kinh – Đột quỵ cho biết cho biết: “Loạn trương lực có thể xảy ra ở bất kỳ phần nào trên cơ thể. Các thể lâm sàng loạn trương lực thường gặp gồm: co thắt mi mắt, loạn trương lực hàm miệng (co thắt các cơ vùng hàm miệng làm cho khi bệnh nhân nói miệng bị co thắt lại hoặc bị cắn hàm tự nhiên), loạn trương lực cổ (làm cho cổ bệnh nhân bị xoay/gập/ngửa thường xuyên về một bên), loạn trương lực tay (khi người bệnh viết/chơi nhạc cụ thì cổ tay hoặc ngón tay bị gập lại làm cho động tác viết khó khăn, thường bị nhận định nhầm thành bệnh lý của khớp hoặc hội chứng chèn ép ống cổ tay,…), loạn trương lực phát âm (người bệnh phát âm ngắt quãng khó nghe) hoặc thậm chí loạn trương lực toàn thể”.
Bệnh nhân là Quách Thị H. sau khi điều trị
BS Sâm cho biết thêm: Nguyên nhân loạn trương lực là do rối loạn chức năng của các nhân xám trong não. Các tình trạng bệnh có thể gây ra tổn thương nhân xám trung ương gồm: viêm nhiễm hệ thần kinh, u não, đột quỵ, bệnh não thoái hóa, bệnh di truyền. Các trường hợp loạn trương lực không tìm thấy căn nguyên được coi là loạn trương lực vô căn (loạn trương lực nguyên phát).
Các bác sĩ tiến hành làm các xét nghiệm tìm kiếm nguyên nhân và điều trị căn nguyên bệnh để làm giảm triệu chứng và chấm dứt quá trình bệnh. Trong trường hợp đã điều trị nguyên nhân mà vẫn không hết triệu chứng, thì cần áp dụng các phương pháp điều trị để làm giảm các triệu chứng cho bệnh nhân, bao gồm: thuốc uống, tiêm botulinum toxin, phẫu thuật và điều trị hỗ trợ. Trong đó phương pháp tiêm botulinum toxin thường áp dụng ở những trường hợp loạn trương lực khu trú và cho hiệu quả tốt tình trạng bệnh được cải thiện rõ rệt khoảng 60-90%.
Bằng việc thường xuyên cập nhật các tiến bộ của khoa học kỹ thuật, thời gian qua, khoa Thần kinh – Đột quỵ, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Thanh Hóa đã tiến hành điều trị cho nhiều bệnh nhân loạn trương lực mức độ nặng bằng các phương pháp phối hợp như: điều trị bằng thuốc và tiêm Botulinum toxin, kết hợp với hỗ trợ bởi các phương pháp khác như tập vật lý trị liệu, tập phục hồi chức năng, điều trị đau….góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả điều trị.
Bài và ảnh: Phòng CTXH