Thạc sỹ Nguyễn Trung Dũng
Trưởng Khoa Khám bệnh
Tổng quan
Bệnh giun đũa chó, mèo (Toxocariasis) là một bệnh nhiễm trùng do nuốt ấu trùng của loài giun tròn Toxocara canis hay Toxocara cati . Đất của các công viên và sân chơi thường bị ô nhiễm bởi trứng T canis, và chúng có thể gây ra bệnh ở người tổn thương các cơ quan như gan, tim, phổi, cơ, mắt, và não.
Toxocariasis là một bệnh phổ biến trên toàn thế giới. Các cuộc điều tra huyết thanh học cho thấy tỷ lệ dương tính 2-5% ở người lớn khỏe mạnh từ các nước phương tây ở thành thị và 14,2-37% ở khu vực nông thôn.
Tại Hoa Kỳ, mỗi năm có khoảng 10.000 trường hợp nhiễm toxocara ở người. Gần 14% dân số Hoa Kỳ nhiễm Toxocara , một ký sinh trùng của chó và mèo có thể lây truyền từ động vật sang người. Tại Cleveland, Ohio, tỷ lệ nhiễm T canis trong các nhóm tuổi 2, 3, và 4-10 năm lần lượt là 2%, 12% và 12%.
Nguyên nhân
Bệnh giun đũa chó, mèo Toxocariasis là thuật ngữ lâm sàng áp dụng đối với nhiễm trùng với Toxocara canis hoặc Toxocara cati. Cả hai đều là giun tròn Ascaridida, siêu họ Ascaridiodea, họ Toxocaridae . Sau khi nuốt trứng vào cơ thể, các ấu trùng giun sẽ được phóng thích, đi xuyên qua thành ruột và theo đường máu di chuyển đến gan, phổi, mắt và hệ thần kinh trung ương…
Triệu chứng lâm sàng
- Mệt mỏi
- Ngứa
- Phát ban
- Khó thở
- Đau bụng
- Tăng bạch cầu ái toan
- Tăng mức globulin miễn dịch E (IgE) trong huyết thanh
- Vết kháng thể tăng lên đến T canis
- Đau bụng
- Gan to
- Chán ăn
- Buồn nôn
- Nôn
- Nhược điểm
- Ngủ
- Rối loạn hành vi
Xét nghiệm máu
- Tăng bạch cầu ái toan máu ngoại vi là kết quả quan trọng nhất; tuy nhiên, nó có thể vắng mặt ở những bệnh nhân mắc chứng giun ở mắt hoặc bị che dấu.
- Việc chẩn đoán nhiễm toxocariasis bằng xét nghiệm huyết thanh học có giá trị chẩn đoán cao (ví dụ, ELISA, immunoblot).
- Tăng nồng độ IgE trong huyết thanh: Bệnh nhân mắc bệnh giun đũa thường có mức tăng IgE tăng lên rõ rệt.
- ELISA với Toxocara bài tiết-tiết kháng nguyên (TES-Ag) có thể hiển thị như sau:
Nồng độ IgE chống TES-Ag tăng cao cho thấy nhiễm trùng cấp tính hoặc viêm tiến triển do Toxocariasis.
Sự gia tăng mức globoglobulin G (IgG) khẳng định một nhiễm trùng trong quá khứ hoặc hiện tại.
Ở thể bệnh nhiễm Toxocariasis ở mắt, nồng độ IgG hoặc IgE thấp hơn.
Do đó xét nghiệm ELISA nước mắt nếu nghi ngờ nhiễm Toxocariasis ở mắt.
Chụp X quang ngực
Ở bệnh nhân có tổn thương phổi, chụp X quang ngực có thể cho thấy nhiều nốt tổn thương ở vùng xung quanh, hoặc có thể là tràn dịch màng phổi.
Siêu âm
Có thể thấy nhiều vùng giảm âm trong gan.
Chụp CT
Tổn thương gan có mật độ thấp.
Sự phơi nhiễm trên phổi biểu hiện dưới dạng nhiều nốt phổi và các vùng đồi mồi xung quanh xung quanh, hoặc hiếm khi tràn dịch màng phổi.
Trong hệ thần kinh trung ương, u hạt xuất hiện bên trong hoặc dưới vỏ xương, cho thấy xuất hiện hình ảnh tăng tỉ trọng.
Điều trị Toxocariasis
Tùy vào triệu chứng lâm sàng như ngứa da, nổi mề đay kết hợp với kết quả xét nghiệm, siêu âm hay chụp CT scanner các bác sỹ sẽ căn cứ vào đó để điều trị cụ thể cho từng bệnh nhân
Thuốc được sử dụng:
– Thiabendazole
– Dietylcarbamazine
– Albendazole và các thuốc ngoài da, dị ứng, trợ gan, nâng cao thể trạng
5. Phòng bệnh
Bệnh không lây từ người sang người nên biện pháp phòng bệnh chủ yếu là:
– Hạn chế tiếp xúc với chó, mèo, đặc biệt là chó mèo con như ôm hôn, bồng, bế…
– Vệ sinh môi trường không để chó mèo phóng bế bừa bãi
– Ăn chín, uống sôi, không ăn rau sống
– Rủa tay bằng sà bông trước khi ăn và sau khi tiếp xúc với chó mèo
– Không đi chân đất.