Nguyễn Văn Quang, Nguyễn Văn Hòa – Khoa TMH – BV đa khoa tỉnh Thanh Hóa
Hoàng Sỹ Quý – Bộ môn TMH – Trường ĐH Y Hà Nội phân hiệu Thanh Hóa
U tuyến nước bọt mang tai là bệnh lý ngày càng gặp nhiều hơn trong chuyên khoa Tai mũi họng. Nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, các khối ác tính ở giai đoạn muộn đáp ứng kém với các phương pháp điều trị gây tốn kém về kinh tế và nguy hiểm tới tính mạng. Tuyến nước bọt mang tai nằm trong hệ thống tuyến nước bọt chung của cơ thể, gồm: tuyến nước bọt mang tai, tuyến nước bọt dưới hàm, tuyến nước bọt dưới lưỡi, tuyến nước bọt phụ,..Các khối u vùng tuyến nước bọt gặp không thường xuyên, chỉ chiếm 2-6% các khối u của vùng đầu mặt cổ nói chung. Tổ chức Y tế Thế giới WHO đã hệ thống và phân loại u tuyến nước bọt mang tai, bao gồm cả tổn thương lành tính và ác tính. Khoảng 75% u tuyến mang tai là lành tính, còn lại là ác tính.
Về nguyên tắc điều trị u tuyến mang tai, phẫu thuật đóng vai trò quan trọng nhất. Với những khối u lành tính cần phẫu thuật cắt thùy nông tuyến mang tai, những khối u ác tính cần phẫu thuật cắt thùy nông hoặc toàn bộ tuyến mang tai và có thể cần xạ trị bổ trợ liều thấp sau mổ. Những khối u ác tính đã muộn không thể phẫu thuật chỉ còn cách điều trị hóa chất và xạ trị tiệt căn liều cao.
Khoa Tai Mũi Họng bệnh viện đa khoa tỉnh Thanh Hóa là đơn vị duy nhất trong toàn tỉnh thực hiện thường quy phẫu thuật u tuyến mang tai. Đây là một phẫu thuật khó, phức tạp đòi hỏi ekip phẫu thuật có chuyên môn cao, kiên trì, tỉ mỉ. Đi trong tuyến mang tai có dây thần kinh mặt với rất nhiều nhánh nhỏ như rễ cây, do vậy trong quá trình phẫu thuật cần cẩn thận bảo vệ các nhánh thần kinh này. Nếu tổn thương sẽ để lại các di chứng như: liệt mặt, méo miệng khi cười, mắt nhắm không kín, ăn uống rơi vãi một bên,..
Sơ đồ dây thần kinh mặt đi trong tuyến mang tai
Hình ảnh dây thần kinh mặt được bộ lộ trong phẫu thuật
Mỗi ca mổ u tuyến mang tai thường kéo dài khoảng 180 phút và thời gian nằm viện khoảng 7-10 ngày sau mổ. Theo dõi sau mổ, ngoài chảy máu, nhiễm trùng, rò tuyến nước bọt mang tai,…chúng tôi chú ý nhất đến nụ cười của bệnh nhân. Bệnh nhân cười tươi cân đối chứng tỏ dây thần kinh mặt không bị tổn thương, là thành công của ca mổ. Nụ cười của bệnh nhân cũng là minh chứng rõ ràng nhất cho sự hài lòng của bệnh nhân với sự chăm sóc của chúng tôi, sự tin tưởng của bệnh nhân với khoa Tai mũi họng – BV đa khoa tỉnh Thanh Hóa. Trong thời điểm dịch Covid bùng phát, các bệnh nhân u tuyến mang tai được chẩn đoán và điều trị tại khoa Tai mũi họng vẫn tăng cao. Đây là cơ hội để chúng tôi thể hiện tốt chuyên môn trong các phẫu thuật khó như phẫu thuật u tuyến mang tai và sự chăm sóc tận tình đối với người bệnh. Tất cả vì mục tiêu mang lại sức khỏe và sự hài lòng cho bệnh nhân, không chỉ trong bệnh lý u tuyến mang tai mà cả các bệnh lý tai mũi họng khác.
Nụ cười của các bệnh nhân sau phẫu thuật u tuyến mang tai chờ ngày xuất viện
TÀI LIỆU THAM KHẢO
- El-Naggar AK, Chan JKC, Grandis JR, Takata T, Slootweg PJ (2020). WHO Classification of Head and Neck Tumours, WHO Classification of Tumours, 4th Edition, Volume 9
- Scott A Laurie, MD. (2021). Salivary gland tumors: Epidemiology, diagnosis, evaluation, and staging (Ed.), UpToDate. Truy cập ngày 7 tháng 8 năm 2021, từ https://www.uptodate.com/contents/salivary-gland-tumors-epidemiology-diagnosis-evaluation-and-staging
- Richard V Smith, MD. (2021). Parotidectomy (Ed.), UpToDate. Truy cập ngày 7 tháng 8 năm 2021, từ https://www.uptodate.com/contents/parotidectomy