Hiện nay trên thế giới có khoảng trên 1,5 triệu người bị bệnh thận mạn giai đoạn cuối đang được điều trị thay thế thận và số lượng người này ước đoán ngày càng tăng. Khi có chỉ định điều trị thay thế chức năng thận, người bệnh cần có đường vào mạch máu sẵn sàng, thường là nối thông động tĩnh mạch (Arteriovenous fistulas-AVF, Arteriovenous grafts-AVG) đã trưởng thành. Tuy nhiên hiện nay, đa số người bệnh khi có chỉ định lọc máu đều không có đường vào mạch máu sẵn sàng. Sử dụng Catheter hai nòng có cuff, tạo đường hầm (đặt catheter đường hầm có cuff) là một giải pháp mới mang lại nhiều lợi ích đối với nhóm người bệnh này. Đây là một trong những kỹ thuật chuyên sâu và tiên tiến của chuyên ngành lọc máu hiện đang được áp dụng tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Thanh Hóa.
Các y bác sĩ đang thực hiện kỹ thuật đặt Catheter hai nòng có Cuff tạo đường hầm cho bệnh nhân Lê Thị B.
Ba bệnh nhân gần đây được thực hiện kỹ thuật này thành công là 3 trường hợp suy thận mạn giai đoạn 5, bệnh nhân thứ nhất là Lê Thị B. (92 tuổi, Tế Nông, Nông Cống) suy thận mạn giai đoạn 5, có các tiền sử suy tim, đái tháo đường type 2. Trường hợp thứ 2 là bệnh nhân Lê Thị L. (78 tuổi, thành phố Thanh Hóa) bị suy thận mạn giai đoạn 5, có tiền sử đái tháo đường type 2. Bệnh nhân thứ 3 là Nguyễn Quang D. (74 tuổi, Hà Sơn, Hà Trung) suy thận giai đoạn 5, có tiền sử tăng huyết áp, đái tháo đường type 2. Cả 3 bệnh nhân trên đều có chỉ định lọc máu chu kỳ. Tuy nhiên do cả 3 bệnh nhân chưa được phẫu thuật tạo AVF/AVG nên được chỉ định đặt catheter tĩnh mạch cảnh.
BSCKI. Quách Anh Tuấn thăm khám cho bệnh nhân Lê Thị B. sau khi đặt Catheter hai nòng có Cuff
Cả 3 bệnh nhân được các bác sĩ tư vấn đặt catheter tĩnh mạch cảnh 2 nòng có cuff, tạo đường hầm để lọc máu. Sau khi bệnh nhân và gia đình đồng ý, kíp bác sỹ và điều dưỡng đã tiến hành thủ thuật đặt catheter 2 nòng có cuff dưới hướng dẫn của siêu âm, mỗi thủ thuật khoảng 30 phút. Sau thủ thuật, người bệnh tỉnh, tiếp xúc tốt, không đau, không mệt và được lọc máu an toàn ngay trên catheter vừa đặt.
BSCKII. Lê Tiến Trường, Phó trưởng khoa Nội thận tiết niệu thăm khám cho bệnh nhân Lê Thị L. sau khi đặt Catheter hai nòng có Cuff
BSCKII Đặng Thế Đạt, Giám đốc Trung tâm Thận – Lọc máu, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Thanh Hóa cho biết: Người bệnh suy thận mạn giai đoạn 4, 5 có chỉ định điều trị thay thế thận đều cần có đường vào mạch máu lâu dài. Trước đây, bệnh nhân được chỉ định đặt catheter ngắn hạn ở tĩnh mạch cảnh trong hoặc tĩnh mạch đùi trong thời gian chờ đợi tạo AVF/AVG. Tuy nhiên catheter tĩnh mạch cảnh trong hoặc tĩnh mạch đùi có thời gian sử dụng ngắn, khoảng 1-3 tuần; dễ nhiễm trùng do khó vệ sinh. Bệnh nhân phải hạn chế vận động chỗ đặt catheter vì sợ chảy máu hoặc đau gây khó khăn trong sinh hoạt. Bên cạnh đó, bệnh nhân cần phải đặt nhiều lần catheter ngắn hạn trong thời gian làm và chờ AVF/AVG trưởng thành (khoảng 8-10 tuần) mới sử dụng được, làm tăng chi phí điều trị. Mặt khác lưu lượng lọc máu của catheter ngắn hạn không tối ưu.
Hiện tại Trung tâm Thận – Lọc máu, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Thanh Hóa đã triển khai kỹ thuật đặt catheter tĩnh mạch cảnh trong 2 nòng có cuff, tạo đường hầm dưới da để lọc máu cho bệnh nhân suy thận có chỉ định lọc máu. Đặt catheter 2 nòng có cuff, tạo đường hầm là một thủ thuật cần thao tác tỉ mỉ với độ chính xác cao, là một trong những kỹ thuật chuyên sâu trong chuyên ngành thận nhân tạo. Kỹ thuật này có các ưu điểm: thời gian sử dụng catheter lâu, có thể kéo dài ít nhất từ 3 đến trên 12 tháng; catheter đặt vị trí này ít ảnh hưởng đến sinh hoạt cũng như vệ sinh của bệnh nhân, hạn chế được nguy cơ nhiễm trùng và đặc biệt là đạt được lưu lượng lọc tối ưu; tiết kiệm chi phí, hạn chế được nhiều biến chứng hơn so với đặt catheter tĩnh mạch đùi, tĩnh mạch cảnh trong. Bệnh nhân được lọc máu ngay sau khi đặt cathter và không phải nằm viện nội trú, có thể xuất viện trong ngày.
Với thực trạng hiện nay, số lượng người bệnh suy thận mạn giai đọạn cuối có chỉ định điều trị thay thế thận ngày càng gia tăng. Người bệnh bắt đầu lọc máu phụ thuộc vào catheter khá phổ biến. Catheter có cuff tạo đường hầm là lựa chọn phù hợp đối với người bệnh chưa có đường vào mạch máu lâu dài, là một phương pháp tiên tiến, có nhiều ưu thế đối với người bệnh lọc máu. Bác sĩ Đạt thông tin thêm.
Bài và ảnh: Phòng CTXH